Bên cạnh chế độ dinh dưỡng thì vấn đề phòng ngừa bệnh tật cho trẻ trong giai đoạn mang thai đóng một vai trò hết sức quan trọng đến sự phát triển của trẻ. Tiêm phòng định kì theo hướng dẫn của cơ quan y tế là việc làm mà các mẹ bầu cần phải làm để đảm bảo an toàn cho tính mạng và sự phát triển của thai nhi. Hiện nay rất nhiều chị em đang thắc mắc: Bà bầu có nên tiêm phòng uốn ván, có ảnh hưởng thai nhi không?
Bà bầu có nên tiêm phòng uốn ván?
Bệnh uốn ván hay còn gọi là bệnh phong đòn gánh là chứng bệnh làm co giật căng cứng các bắp thịt trong cơ thể thường làm chết người. Nguyên nhân là do chất độc neurotoxin khi bị nhiễm vi trùng Clostridium tetani qua vết thương trên da. Đây là một căn bệnh đã cướp đi sinh mạng của nhiều trẻ em trong giai đoạn loài người bước vào thời kì cách mạng công nghiệp. Đến nay đây vẫn là một căn bệnh của trẻ sơ sinh được đề phòng ở mức độ cao. Triệu chứng là tê cứng lưỡi và hàm, sau đó giật cứng cả người lưng cong cứng, ưỡn ngược ra sau như cái đòn gánh và khi hệ cơ của lồng ngực bị cứng sẽ khó thở, và gây tử vong. Uốn ván là bệnh do vi khuẩn Clostridium tetani tiết độc tố thần kinh mạnh gây ra, là một căn bệnh rất nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Bệnh gây ra do nhiễm vi trùng uốn ván trong lúc đẻ, vi trùng vào theo đường sinh dục, gây uốn ván tử cung của người mẹ. Còn với con, vi trùng vào qua nơi cắt và buộc ở dây rốn nên gọi là uốn ván rốn sơ sinh.
Tiêm phòng uốn ván cho bà bầu sẽ tạo ra kháng thể giúp cả mẹ và bé được bảo vệ khi bị vi trùng uốn ván xâm nhập. Hiện nay việc tiêm ngừa uốn ván là biện pháp không thể thiếu đối với mẹ bầu trong thai kì nhằm bảo vệ sự an toàn của trẻ. Tại Úc, trẻ em từ 2 tháng cho đến 6 tuổi được chủng ngừa uốn ván 4 lần. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, phụ nữ khi đang ở độ tuổi sinh đẻ, chưa từng được tạo miễn dịch uốn ván cần được tiêm chủng để bảo vệ chính bà bầu và cả trẻ sơ sinh. Theo đó, tổng số lần tiêm là 5 lần, sau 5 lần có tiêm nhắc lại hay không còn tùy thuộc vào thai nghén sau cách mũi cuối cùng bao lâu.
Các loại vắc xin ngừa uốn ván dành cho bà bầu hiện nay
Việc tìm và sản xuất thành công vắc xin ngừa uốn ván là một thành tựu to lớn của nền y học trên thế giới. Nó đã góp phần bảo vệ tính mạng của hàng triệu người mỗi năm. Hiện nay, trên thế giới hiện có hai dạng vacxin phòng bệnh uốn ván: một là vaxin đơn thuần, hai là vắc-xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu, ho gà. Với thai phụ, có những loại vacxin ngừa uốn ván sau:
+ Vắc-xin uốn ván TT: Vacxin này được tiêm đủ 5 lần đối với phụ nữ trong tuổi sinh đẻ tính từ thời điểm dậy thì: liều 1 tiêm ở thời điểm dậy thì sớm nhất; liều 2 tiêm tiêm sau 30 ngày so với liều 1; liều 3 cách liều 2 khoảng 6 tháng hoặc khi có thai; liều 4 cách liều 3 ít nhất 1 năm hoặc vào lần mang thai tiếp theo; liều 5 cách liều 4 ít nhất 1 năm hoặc vào lần mang thai tiếp theo. Đối với thai phụ chưa từng tiêm vắc-xin thì gây miễn dịch cơ bản bằng 2 liều: liều 1 được tiêm ngay khi có thai và liều 2 tiêm trước khi sinh một tháng..
+Vắc-xin uốn ván Tetanus toxoid vaccine adsorbed. Vacxin này phải tiêm 2 lần với liều lượng 0,5ml và cách nhau từ từ 4 đến 6 tuần. Sau đó 6 tháng hoặc 1 năm lại tiếp tục tiêm nhắc lại thêm 1 lần cũng với liều lượng 0,5ml để miễn dịch lâu dài. Đối với thai phụ, muốn ngừa uốn ván sơ sinh cho trẻ, cần tiêm liều vắc-xin miễn dịch cơ bản trong thai kỳ. Trẻ sơ sinh có mẹ được tiêm chủng uốn ván thai kỳ sẽ có khả năng miễn dịch với loại trực khuẩn gây bệnh này trong 5 năm đầu đời.
+ Vắc-xin uốn ván Tetavax. Tiêm vắc-xin này cho thai phụ bằng cách tiêm 2 liều cách nhau từ 4 – 6 tuần; sau 6 tháng lại tiêm mũi thứ ba. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) người mẹ nhiễm HIV có hoặc không có triệu chứng cần được tiêm vắc-xin uốn ván Tetavax theo lịch tiêm phòng thông thường.
Những quy định về tiêm phòng vắc xin uốn ván cho bà bầu
Theo trung tâm y tế dự phòng thì bà bầu cần tuân thủ các quy định dưới đây:
– Trường hợp thai phụ hoàn toàn chưa được tiêm phòng uốn ván thì hẹn tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 1 tháng và trước sinh ít nhất 15 ngày. Trường hợp thai phụ đến đăng ký sớm thì tiêm mũi đầu vào tháng thứ 4 hoặc 5 và mũi thứ hai sau đó 1 tháng.
– Nếu thai phụ đã tiêm phòng uốn ván đủ 2 mũi hoặc mới chỉ tiêm 1 mũi trước đây thì hẹn tiêm 1 mũi vào tháng thứ 4 hoặc thứ 5.
– Nếu thai phụ khi còn nhỏ đã được tiêm chủng mở rộng 3 mũi bạch hầu, ho gà, uốn ván thì tiêm thêm 1 mũi vào tháng thứ 4 hoặc thứ 5.
– Trường hợp thai phụ đã được tiêm phòng 3-4 mũi uốn ván trước đó, lần tiêm cuối cùng đã trên 1 năm thì tiêm thêm 1 mũi nhắc lại.
– Với những thai phụ đã được tiêm 5 mũi uốn ván, thì không cần tiêm bổ sung, vì với 5 mũi khả năng bảo vệ trên 95%. Nhưng nếu mũi thứ 5 đã trên 10 năm thì nên tiêm nhắc lại.
– Vacxin phòng uốn ván phải được bảo quản lạnh, tiêm bắp thịt mỗi liều 0, 5 ml. Các bà bầu nên nhớ, dù đã tiêm 4-5 mũi từ trước thì lần có thai sau đã quá 1 năm vẫn cần tiêm nhắc lại.
– Việc tiêm phòng uốn ván được thực hiện tại các cơ sở y tế thực hiện công tác tiêm chủng như: trạm y tế phường, trung tâm y tế dự phòng hoặc các bệnh viện sản. Ngoài những cơ quan này chị em phụ nữ không được phép tiêm tại các cơ sở y tế tư nhân vì những đơn vị này không có quyền hạn và chức năng tiêm vắc xin.
– Liều đầu tiên biến độc tố uốn ván ở lần khám thai đầu tiên, hoặc trong khi có thai càng sớm càng tốt.
– Liều thứ 2 sau liều thứ nhất ít nhất 4 tuần.
– Liều thứ 3 ít nhất 6 tuần sau liều thứ 2.
– Hai liều cuối cùng được tiêm ít nhất một năm sau hoặc trong kỳ thai nghén sau.
Trên đây là những thông tin liên quan đến bệnh uốn ván và cách tiêm ngừa hiệu quả chúng. Để giảm thiểu nguy cơ mắc căn bệnh nguy hiểm này, chị em phụ nữ cần tuyệt đối tuân thủ các quy định của y tế về thời hạn tiêm ngừa. Với những gợi ý trên đây, chắc hẳn chị em đã tìm được câu trả lời cho câu hỏi: Bà bầu có nên tiêm phòng uốn ván, có ảnh hưởng thai nhi không? Chúc các mẹ khỏe mạnh và vượt cạn thành công.